Bardzo prężnie rozwijająca się dziedzina diagnostyki obrazowej wykorzystująca zjawiska fizyczne związane z przechodzeniem ultradźwięków przez ciało człowieka. Ponieważ nasze tkanki mają różnorodną strukturę i zawartość wody, to wiązka ultradźwiękowa wysyłana przez głowicę usg, przechodząc przez tkanki podlega różnego stopnia ugięciu, odbiciu, rozproszeniu etc. Analiza parametrów wiązki powracającej do głowicy pozwala na uzyskanie obrazów przekroju w skali szarości w czasie rzeczywistym - i została nazwana prezentacją B.
Wraz z rozwojem metody uzyskano możliwość dodatkowego obrazowania przepływu w naczyniach krwionośnych uzyskując dane o kierunku przepływu, jego charakterze (spektrum) i prędkości. Do tych celów wykorzystano zjawisko Dopplera i nazwano je metodą Dopplera Spektralnego a jego zapis przypomina wykres na osi współrzędnych.
COLOR DOPPLER - Przeciwstawne kierunki przepływu w naczyniach są znakowane kolorem na obrazach w prezentacji B - zwyczajowo jest to kolor czerwony i niebieski. Kolory pośrednie odzwierciedlają przepływ szybki, turbulentny , zależą od indywidualnych ustawień parametrów badania.
Kolory zmieniają się w zależności od położenia głowicy, ponieważ znakowany jest kierunek przepływu od głowicy i do głowicy, a nie rzeczywisty kierunek od serca i do serca.
POWER DOPPLER - czyli doppler mocy - znakowanie kolorem energii przepływu, wykorzystuje skalę koloru pomarańczowego do detekcji przepływu w szerokim zakresie prędkości - od bardzo wolnych do bardzo szybkich. eFlow - fukcja łącząca znakowanie kierunku i energii przepływu, ważna szczególnie w ocenie wolnych przepływów.
Poza tym w/w funkcje wykorzystywane są do oceny przepływów miąższowych wszystkich narządów, pozwalając na ocenę charakteru uwidocznionych patologii - dobrze/słabo unaczyniona, zapalna, nowotworowa.
Foto 4a i 4b. Guzek tarczycy w prezentacji B oraz Color Doppler
Ocena w/w parametrów przepływu jest podstawą diagnostyki naczyń, pozwala na ocenę odmienności anatomicznych, morfologii naczyń , ich niedrożności, zwężeń oraz przyczyn w/w patologii (miażdżycowa, zatorowa, zakrzepowa, zapalna, uciskowa) , ocena dróg krążenia obocznego.
Wraz z wykonywanymi dodatkowo testami czynnościowymi i prowokacyjnymi w różnych wymuszonych pozycjach ciała, pozwalają często na diagnostykę chorób naczyń niedostępnych badaniu , np. zespół górnego otworu klatki piersiowej, zespól podkradania tętnicy podobojczykowej. Często przyczyną dolegliwości pacjenta jest problem, naczyniowy w rejonie odległym - i tak żylaki w rejonie lewych przydatków lub jądra mogą być skutkiem usidlenia lewej żyły nerkowej przez tętnicę krezkową górną, zaburzenia krążenia w nogach mogą być skutkiem tętniaka lub zwężenia aorty brzusznej, zwężenie tętnicy podobojczykowej skutkuje zawrotami głowy, a zwężenie tętnicy szyjnej lub kręgowej grozi udarem mózgu.
Spektrum możliwości diagnostycznych ultrasonografii jest tak szerokie, że nie sposób wymienić wszystkie wskazania medyczne. Każda z gałęzi medycyny korzysta z dobrodziejstwa diagnostyki USG, która jest często pierwszym a zarazem ostatnim ogniwem diagnostyki obrazowej dając wyjaśnienie dolegliwości pacjenta.
Ograniczone zastosowanie ma w obrazowaniu narządów zawierających powietrze/ gaz - jak żołądek, jelita, płuca - ponieważ wiązka ultradźwiękowa zostaje w większej części odbita od zbiorników gazowych.
Podobnie na granicy tkanki i kości oraz na powierzchni zwapnień wiązka ultradźwięków jest odbijana, a za przeszkodą powstaje tzw.cień akustyczny - wykorzystuje się to zjawisko m.in. w wykrywaniu drobnych nawet zwapnień jak kamienie nerkowe, żółciowe, zwapnienia w miąższu narządów lub blaszkach miażdżycowych tętnic.
- Choroby wewnętrzne
- Pediatria,
- Chirurgia,
- Onkologia,
- Urologia,
- Neurologia,
- Angiologia,
- Chirurgia naczyniowa,
- Endokrynologia,
- Laryngologia,
- Hematologia,
- Ortopedia,
- Ginekologia,
- Kardiologia,
- Okulistyka
Ponieważ jest pozbawiona przeciwwskazań, ultrasonografia służy często jako metoda przesiewowa do wykrywania patologii w szerokich grupach populacyjnych, np.: usg piersi, usg prostaty, usg tarczycy.
